Pioniers in de opleiding osteopathie

The International Academy of Osteopathy heeft zonder twijfel een voortrekkersrol opgenomen in de opleiding osteopathie in België en in andere Europese landen. IAO werd in 1987 boven de doopvont gehouden door Michel Janssens (†), Luc Peeters en Grégoire Lason zelf. “We waren in den beginne zo’n beetje de drie musketiers. Eigenlijk waren we zelfs met vijf. Maar Michel, Luc en ik hebben zeker het startschot voor de opleiding osteopathie gegeven. En zo hebben we een heel organisch traject afgelegd door de jaren heen”, legt Lason uit.

In de beginjaren plant IAO duidelijk de zaadjes voor twee pijlers van haar filosofie: een rigoureus streven naar kwaliteitsstandaarden en sterke samenwerkingen met internationale instituten.

Zo behaalt IAO in 1997 als eerste school in Europa het ISO 9001 certificaat. Sinds 1996 cultiveert de instelling ook contacten met Britse onderwijsinstellingen (British College of Osteopathic Medicine, University of Westminster, University of Wales). Dat betekent dat afstuderende osteopaten destijds een Bachelor of Osteopathy (Bsc. Ost.) in handen hadden. Meteen een extra legitimatie voor zowel de alumni als IAO zelf.

Aan het begin van de jaren 2000 zet The International Academy of Osteopathy een bijzonder breed netwerk aan internationale samenwerkingen op. Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, Zwitserland, Iatlië en zelfs Egypte. Zo breidt het aantal IAO-studenten fors uit. Net als het team: het telt zo ruim 150 docenten en assistenten. Op die manier slaagt IAO erin om te putten uit een breed reservoir van kennis en experten op vlak van osteopathie.

2014 is in alle opzichten een scharnierjaar voor The International Academy of Osteopathy. Door de opleiding van vier naar vijf jaar uit te breiden, is ze conform de Bologna Verklaring, een Europese toetssteen. Daarnaast krijgt de opleiding van IAO van het Nederlandse Centrum Post Initieel Onderwijs Nederland (CPION) een positief advies in het kader van de PLATO eindtermen. Met als gevolg dat afgestudeerden automatisch het certificaat “Medische Basiskennis” behalen. Ten slotte gaat IAO in dat jaar ook een partnership aan met Buckinghamshire New University (BNU) in Londen. Zo krijgen de drie Bachelorjaren van de fulltime opleiding een Bachelor of Science with Honours in Osteopathic Studies (BSc.(Hons)Ost.). En na het voltooien van de twee Masterjaren krijgen studenten officieel de titel Master of Science in Osteopathy (MSc.Ost.).

Vandaag volgen kinesitherapeuten en fysiotherapeuten bij IAO het modulair opleidingstraject dat vier jaar duurt en bekroond wordt met de Master of Science in Osteopathy (MSc.Ost.) van Buckinghamshire New University (BNU). Voor stages ten slotte, werkt IAO samen met “Associated Clinics.”

Een waterdicht Masterdiploma

Dat officiële Masterdiploma vraagt trouwens om wat meer context en toelichting, zo stipt Lason graag aan. “Zoals heel wat andere zorgberoepen—artsen, tandartsen, kinesitherapeuten, fysiotherapeuten—moet het de ambitie zijn van osteopaten om dat masterniveau, die academische graad, te behalen. Die legitimiteit is broodnodig. En het masterdiploma dat IAO aflevert, heeft zijn sporen verdiend. Volgens een rapport van het Kenniscentrum KCE (Ministerie van Volksgezondheid) zijn er maar twee academische opleidingen voor osteopathie in België: ULB en IAO. Sterker nog: enkel de opleiding van IAO handhaaft de WHO Benchmarks for Training in Osteopathy.”

Een Masterdiploma osteopathie opent ook op internationaal niveau heel wat deuren voor de osteopaat. Almaar meer landen (Denemarken, Finland, Noorwegen, Zwitserland, …) hebben de opleiding én de uitoefening van de osteopathie wettelijk geregeld of zijn ermee bezig. Lason: “Wie aan de IAO afstudeert als Master of Science in de osteopathie kan in deze landen probleemloos aan de slag. Alleen in Zwitserland is het wettelijk kader nog niet volledig af. Het impliceert overigens dat we bij IAO ook enkel kinesitherapeuten, fysiotherapeuten of artsen toelaten tot de opleiding”, voegt Lason er aan toe.

Een driedelig aanbod

Dat IAO een ijzersterke opleiding tot osteopaat aanbiedt, is duidelijk. Maar het aanbod bestrijkt nog meer dan dat. Zo zijn er verschillende postgraduaten, “Post Academische Modules” (PAM’s). Onder het motto van “levenslang leren” wil IAO zo gericht gaan inzoomen op specifieke onderwerpen om osteopaten toe te laten hun kennis en expertise verder uit te breiden. Ten slotte biedt The International Academy of Osteopathy ook nog een traject manuele therapie aan. Lason voegt eraan toe: “Ons brede internationale netwerk aan docenten zorgt ervoor dat we echte experten in hun vakgebied naar voren kunnen schuiven. Of het nu om osteopathie en sport, kinderen of een bepaalde deeldiscipline gaat.”

De KERS op de taart

The International Academy of Osteopathy koppelt dus een rijke historiek aan een ijzersterke masteropleiding en een uitgekiend postgraduaatprogramma. En ook aan een heel duidelijke filosofie. Een die van meet af aan onlosmakelijk verbonden was met IAO, legt Lason bevlogen uit. “Bij IAO hebben we altijd vol de academische kaart getrokken. Binnen osteopathie leven er heel wat opvattingen, een spectrum van esoterisch tot academisch. Bij ons ligt de nadruk onomwonden op het academische. Wie wil leren toveren moet het elders gaan zoeken.”

Naast de inhoudelijke component is er ook een operationele component. Kort gezegd: er is wat je doet enerzijds en hoe je het doet, anderzijds. Ook op dat vlak profileert IAO zich heel nadrukkelijk. Lason: “Wij hebben als enige osteopathieschool in de Benelux het ISO 9001 kwaliteitslabel in “Osteopathic Education and Training”, al meer dan 25 jaar. En daar ben ik trots op. Want het is een externe partij die zegt: de kwaliteit van de opleiding, de processen, dat zit goed. Een onafhankelijke audit bevestigt dat. En dat moeten we trouwens keer op keer bewijzen.”

“Kwaliteit”, het woord is gevallen en dat is geen toeval. Het maakt deel uit van een weloverwogen visie. “IAO is voor mij de KERS op de osteopathie taart”, legt Lason uit. “De K staat voor Kwaliteit. Steeds de kwaliteit blijven verbeteren zit in ons DNA. De opleiding zelf, het academische streven. Maar ook de manier waarop we werken.” Daarnaast is er Ethiek. Voor Lason staat het buiten kijf dat de aanpak binnen The International Academy of Osteopathy ethisch moet zijn. “Wat we onderrichten, moet gestaafd zijn, bijvoorbeeld. We moeten uitgaan van een “evidence-based practice” aanpak”, vertelt Lason vol vuur. Respect is een derde ingrediënt: “Fundamenteel en eerst is er respect tussen patiënt en osteopaat. Maar ook respect tussen student en docent. Docent en assistent. En osteopaat en andere zorgverstrekkers. Dat moet wederzijds zijn, altijd.” Tot slot staat de S voor Samenwerking. Niet alleen met heel wat instellingen (zo getuige het internationale netwerk van IAO) maar ook met de docenten en andere actoren in het zorgveld.

Pleitbezorgers van osteopathie

Dat The International Academy of Osteopathy haar educatieve rol serieus neemt, is zonneklaar. Maar IAO is ook voorvechter van osteopathie geweest op verschillende andere niveaus. Zo dagvaardde IAO in 2008 de Belgische Staat omdat de uitvoeringsbesluiten voor de uitoefening van osteopathie geen invulling kregen. “Het was natuurlijk nooit om de dwangsommen te doen. Wél om het symbool. Om eindelijk osteopathie op de kaart te zetten”, vertelt Lason enthousiast.

De uitvoering van de kaderwet in België kwam er weliswaar niet, maar dat hield IAO niet tegen om internationaal aan de kar te trekken. Met verve én met succes. Zo slaagde The International Academy of Osteopathy erin om in Zwitserland haar deeltijdse modulaire opleiding osteopathie te erkennen als volwaardig equivalent van de opleiding en beschermde titel “Osteopath”. Dat IAO de zaak tot het Zwitserse Federale Hooggerechtshof moest trekken, hield hen alvast niet tegen om bakzeil te halen. Het is bovendien zo dat de Zwitserse autoriteiten druk bezig zijn om zowel de opleiding als de uitoefening een wettelijk kader te geven. Ook daarin speelt de IAO een belangrijke rol.

Nu we het thema hebben aangeraakt, polsen we ook graag eens bij Lason naar de discussie over erkenning en uitvoeringsbesluiten. “Weet je, we hebben in Europa een heel mooi voorbeeld dicht bij huis: Frankrijk. De erkenning is daar fel bevochten geweest. En ze is er uiteindelijk gekomen, zo’n twintig jaar geleden [in 2002, nvdr.] Maar: met heel wat restricties. Kinderen mogen niet behandeld worden, cervicale manipulaties zijn verboden, zwangere vrouwen kunnen ook niet naar de osteopaat”, legt Lason haarfijn uit. Hij voegt er bevlogen aan toe: “Pardon, maar dat is geen osteopathie meer. Dat gaat voorbij aan ons beroep, dat kunnen we geen osteopathie meer noemen. Dus liever geen erkenning dan een slechte en gebrekkige erkenning, denk ik dan”

Mensen en visie als fundamenten voor de toekomst

Met vier decennia op de teller kan The International Academy terugblikken op een prachtig parcours. Maar wat met de toekomst? Lason legt uit: “Kijk, ik heb geen glazen bol. Wat ik wel weet is dat we met ons team, iedereen van de docenten tot onze assistenten en de ondersteunende en administratieve medewerkers én onze collega’s in Londen samen bouwen aan IAO. En aan toekomstige generaties osteopaten. We gaan niet direct de wereld veranderen. Maar onze waarden, waar we voor staan, dat brengen we elke dag in de praktijk. Zolang we waken over kwaliteit én mensen komen we er. Weet je: er zijn heel wat collega’s die hier al meer dan tien jaar op de teller hebben, dat zegt toch wat. Sommigen nog langer: kijk naar mij! (lacht).” Kortom: de mensen én de visie zijn zonder twijfel ook de bouwstenen voor het succes van The International Academy of Osteopathy in de toekomst.